<p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><b><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black"><span style="letter-spacing:-.6pt">আয়াতের অর্থ</span></span></span></span></b><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black"><span style="letter-spacing:-.1pt"> : </span></span></span></span><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><span style="color:black"><span style="letter-spacing:-.1pt">‘</span></span></span></span><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black"><span style="letter-spacing:-.1pt">যখন</span></span></span></span><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black"><span style="letter-spacing:-.05pt"> তারা তাদের মালপত্র খুলল, তখন তারা দেখতে পেল তাদের পণ্যমূল্য তাদেরকে ফিরিয়ে দেওয়া হয়েছে। তারা বলল, হে আমাদের পিতা! আমরা আর কি প্রত্যাশা করতে পারি? এটা আমাদের প্রদত্ত পণ্যমূল্য, আমাদেরকে ফিরিয়ে দেওয়া হয়েছে।...ইয়াকুব কেবল তার মনের একটি অভিপ্রায় পূর্ণ করেছিল এবং সে অবশ্যই জ্ঞানী ছিল। কেননা আমি তাকে শিক্ষা দিয়েছিলাম। কিন্তু বেশির ভাগ মানুষ এটা জানে না।</span></span></span></span><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><span style="color:black"><span style="letter-spacing:-.05pt">’</span></span></span></span><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black"><span style="letter-spacing:-.05pt"> (সুরা : ইউসুফ, আয়াত : ৬৫-৬৮)</span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black">আয়াতগুলোতে দুর্ভিক্ষের সময় রাষ্ট্রের খাদ্যব্যবস্থায় সরকারের ভূমিকা কেমন হবে তা তুলে ধরা হয়েছে।</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p> </p> <p> </p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><b><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black"><span style="letter-spacing:.1pt">শিক্ষা ও বিধান </span></span></span></span></b></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black"><span style="letter-spacing:.1pt">১. আয়াত থেকে বোঝা যায়, দুর্ভিক্ষের সময় ইউসুফ (আ.) একজনকে কেবল একটি উট বা একটি গাধার বহনযোগ্য খাদ্যদ্রব্য দিতেন, যা থেকে আধুনিক রেশন পদ্ধতির ধারণা পাওয়া যায়।</span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black"><span style="letter-spacing:.1pt">২. দুর্ভিক্ষ দেখা দিলে রাষ্ট্রের জন্য খাদ্যদ্রব্য ক্রয়-বিক্রয়ের সীমা নির্ধারণ করে দেওয়া বৈধ, বরং কখনো কখনো তা রাষ্ট্রের দায়িত্ব।</span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black"><span style="letter-spacing:.1pt">৩. কাউকে কোনো কাজ দিলে তার অক্ষমতা ও অপারগতার দিকগুলোও স্মরণ রাখা আবশ্যক।</span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black"><span style="letter-spacing:.1pt">৪. ইয়াকুব (আ.) সন্তানদের পৃথক পৃথক দরজা দিয়ে প্রবেশ করতে বলেছিলেন, যেন তারা সহজে মানুষের প্রতিহিংসার শিকার না হয়।</span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black"><span style="letter-spacing:.1pt">৫. আল্লাহর জ্ঞান ও ইচ্ছার বিরুদ্ধে মানুষের কৌশল ও বুদ্ধি কোনো কাজে আসে না। (তাফসিরে তাবারি : ৪/৩৭২)</span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:13px"> </p> <p style="margin-bottom:13px"> </p>